W tym artykule dowiesz się, jakie są najczęstsze przyczyny usterek złączy nitowanych oraz poznasz sposób ich naprawy, krok po kroku.
W złączach nitowanych mogą występować różnego typu usterki. Większość z nich jest powodowana użyciem niewłaściwego nitu o niewłaściwym rozmiarze lub powstaje w wyniku niewłaściwego przygotowania otworu. Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej na temat sposobu doboru prawidłowego rozmiaru nitu. Oto najczęstsze usterki:
Ślady na łbie lub konstrukcji blisko łba Możliwym powodem są zbyt niskie siły posuwu, odskoczenie narzędzia lub trzymanie go podczas pracy pod kątem innym niż 90 stopni w stosunku do konstrukcji.
Trzpień nie znajduje się w jednej linii z łbem. Pochylony łeb. Uchwyt reakcyjny nie był trzymany pod kątem prostym do konstrukcji podczas procesu. Prawdopodobnie zastosowano uchwyt reakcyjny niewłaściwego rodzaju.
Koncentryczne pierścienie na łbie lub konstrukcji wokół łba. Możliwym powodem jest zbyt mały otwór w matrycy (jeśli pierścienie znajdują się na łbie) lub zbyt duży otwór (jeśli pierścienie pojawiają się na konstrukcji).
Pęknięcia różnego rodzaju. Kryterium stanowi wykrycie typu, lokalizacji i stopnia pęknięć. Typy otwarte są zazwyczaj związane z niewłaściwą obróbką cieplną. W przypadku typów zamkniętych lokalizacja i stopień są ważniejsze. Dopóki się nie przecinają, na ogół nie ma problemu. Jedną z przyczyn pęknięć może być również zbyt długi proces nitowania.
Spęczniałe nity, które powodują otwarcie konstrukcji. Jest to zwykle spowodowane przez niewłaściwe przygotowanie otworu, gdy wióry znajdą się pomiędzy blachami. Należy usunąć nit i oczyścić obszar złącza. W niektórych przypadkach niewielka szczelina jest akceptowana, ale nigdy w zbiornikach czy w ciśnieniowych kadłubach samolotów.
Otwarty łeb lub łeb z przerwą. Możliwym powodem jest to, że siła posuwu nie została prawidłowo przyłożona, ze zbyt dużą siłą posuwu ze strony drążka reakcyjnego lub zbyt niską ze strony młotka do nitowania. Są one akceptowane w większości przypadków, ale nie w integralnej części zbiornika ani w ciśnieniowych kadłubach samolotów.
Otwarty łeb w nitach do montażu wpuszczanego. Może być to spowodowane wadliwym nawiercaniem. Można to naprawić poprzez zastosowanie nitu większego o jeden rozmiar (jeśli to możliwe) oraz powtarzając nawiercanie. Jeśli łeb jest wysunięty zbyt daleko, konieczne jest przeszlifowanie nitu.
Usuwanie nitu
Po identyfikacji jednej z usterek opisanych powyżej, w większości przypadków możliwe jest usunięcie danego nitu bez dodatkowych kosztów. Powszechnie stosowana procedura usuwania nitów jest następująca:
1. Wiercenie w celu usunięcia nitu pełnego musi być wykonane od strony łba. Wybrać wiertło o jeden rozmiar mniejsze niż nit. Wybić mały znak w środku łba. Zapewnić, aby wiertło było stale wyrównane z nitem. Rozpocząć wiercenie z małą prędkością delikatnie naciskając spust wiertarki. Dzięki temu znacznie łatwiej jest kontrolować wiertło i ryzyko poślizgu będzie zminimalizowane.
2. Przewiercić cały łeb do trzonu tak, aby minimum materiału pozostało pomiędzy trzonem a łbem.
3. Użyć wybijaka, który pasuje do otworu i wybić od strony trzonu. Można również użyć małego przecinaka, ale należy bardzo uważać, aby nie uszkodzić poszycia.
4. Aby usunąć nit, należy użyć wybijaka z lekkim młotkiem i uderzyć kilka razy. Zebrać resztki nitu do pojemnika. Przy dokładnym zastosowaniu tej procedury otwór nie powinien być uszkodzony, a nowy nit może być osadzony w tym samym otworze.