น้ำมันหล่อลื่นปั๊มลมที่ดีคือน้ำมันที่ . . . ?
วันนี้เราจะมาเลือกน้ำมันหล่อลื่นปั๊มลม (Air Compressors Oils) ให้เหมาะกับการใช้งานแต่ละประเภทกันค่ะ
เลือกน้ำมันหล่อลื่นปั๊มลม (Oils and Lubricants for Air Compressors) อย่างไรให้เหมาะกับการใช้งาน?
น้ำมันพืช น้ำมันหมู น้ำมันมะกอก น้ำมันมะพร้าว น้ำมันปาล์ม น้ำมันรำข้าว !?! เมื่อคุณจะทำอาหารทั้งทียังต้องเลือกเยอะขนาดนี้เลย เพื่อให้อาหารออกมาอร่อยที่สุด แม้แต่ตอนไปปั๊มน้ำมันคุณยังต้องเลือกเลยว่าจะเติมน้ำมันเบนซิน ดีเซล แก็สโซฮอลล์ 95 หรือ 91 เพราะหากเลือกผิดแล้วล่ะก็ เครื่องยนต์ของคุณอาจมีปัญหาและเกิดอันตรายได้
หากพูดถึงน้ำมัน ในเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม (air compressor) ที่เราใช้งานอยู่ก็ต้องใช้น้ำมันหล่อลื่น (Oils and Lubricants for Air Compressors) ในการขับเคลื่อนนะ ซึ่งหน้าที่หลักๆ ของน้ำมันหล่อลื่นคือช่วยลดการสึกหรอ ช่วยระบายความร้อน ช่วยป้องกันรอยรั่วและใช้ทำความสะอาดทั่วๆ ไป ลองสังเกตดูค่ะว่าเครื่องอัดอากาศของคุณใช้น้ำมันหล่อลื่นถูกประเภทและเหมาะสมกับการใช้งานหรือยัง? บทความที่เรานำมาฝากกันในวันนี้ยังคงอยู่ในหัวข้อการบำรุงรักษาระบบอัดอากาศ (Preventative Maintenence) โดยวันนี้เราจะแนะนำการเลือกใช้น้ำมันหล่อลื่นให้เหมาะสมกับเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมแต่ละประเภทค่ะ ซึ่งเป็นข้อเท็จจริงที่คุณในฐานะผู้ใช้งานควรทราบเพื่อวางแผนการซ่อมบำรุงรักษาระบบอัดอากาศ มาดูกันเลย
จริงๆ แล้วน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในระบบอัดอากาศมีหน้าที่อะไร?
น้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Compressor oil) เป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งที่ช่วยยืดอายุการใช้งานในเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม (air compressor) ได้ เนื่องจากโดยพื้นฐานแล้วน้ำยาหล่อเย็น (coolant) และน้ำมัน (oil) จะทำหน้าที่ขจัดความร้อนที่เกิดขึ้นในระหว่างกระบวนการบีบอัด ซึ่งหากคุณใช้น้ำมันหล่อลื่น (Compressor oil) ที่มีคุณภาพจะช่วยลดการสึกหรอของชิ้นส่วนอะไหล่ที่ใช้ในการหมุนสกรูได้ โดยการเติมน้ำมันเพื่อป้องกันไม่ให้โลหะเสียดสีกัน หรือเรียกได้ว่าน้ำมันที่เราเติมเข้าไปจะช่วยทำให้ระบบเย็นลงเพื่อไม่ให้ชิ้นส่วนอะไหล่ในระบบเกิดความร้อนมากเกินไป
นอกจากนี้น้ำมัน (Compressor oil) ยังช่วยหล่อลื่น rotors และ seals (ซีลกันรั่ว) ที่อยู่ภายในเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม (air compressor) เนื่องจากน้ำมัน (Compressor oil) มีหน้าที่ระบายความร้อนและป้องกันรอยรั่ว จึงจำเป็นต้องใช้น้ำมันชนิดพิเศษที่มีคุณภาพสูงมีการเติมสารพิเศษเท่านั้น ไม่สามารถใช้น้ำมันทั่วไปเช่นน้ำมันเครื่องได้ โดยพื้นฐานแล้วเมื่อน้ำมันไหลไปรอบๆ ระหว่างสกรู น้ำมันจะทำหน้าที่ปิดผนึกช่องว่างแทนอากาศที่ถูกบีบอัดเรียบร้อยแล้ว หน้าที่สำคัญอีกอย่างของน้ำมันในระบบอัดอากาศคือใช้ทำความสะอาด ในบางกรณีที่มีฝุ่นละอองผ่านเข้ามาในระบบอัดอากาศจะเดินทางผ่านไส้กรองอากาศ (air filter) ก่อน จากนั้นน้ำมันจะทำหน้าที่ดักจับอนุภาคเหล่านี้และนำไปเก็บไว้ที่ไส้กรองน้ำมัน (oil filter) และน้ำมันจะวิ่งย้อนกลับมาหล่อลื่นสกรูเหมือนเดิม ข้อควรระวังคือหากน้ำมัน (Compressor oil) ของคุณเสียหรือไม่สามารถหล่อลื่นได้ดีเท่าที่ควร ก็อาจส่งผลให้อะไหล่และชิ้นส่วนภายในเครื่องชำรุดเสียหายได้ง่ายขึ้น
น้ำมันที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Air Compressor Oil) มีกี่ชนิด
น้ำมันที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Air Compressor Oil) มี 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่ น้ำมันแบบมาตรฐาน (standard oil) หรือที่เรียกว่า mineral oil และน้ำมันสังเคราะห์ (synthetic oil)
1. น้ำมันแบบมาตรฐาน (Standard Compressor Oil)
น้ำมันคอมเพรสเซอร์แบบมาตรฐาน (Standard Compressor Oil) คือน้ำมันดิบหรือน้ำมันที่ผลิตจากธรรมชาติ (mineral base) จึงมีราคาถูกกว่าน้ำมันคอมเพรสเซอร์แบบสังเคราะห์ (synthetic oil) มีลักษณะเป็นน้ำมันใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ระเหยได้ง่ายกว่าน้ำมันสังเคราะห์ จึงเป็นสาเหตุว่าทำไมการนำน้ำมันชนิดนี้มาใช้งานจึงหมดเร็ว ทำให้ผู้ใช้งานมักจะต้องกักตุนน้ำมันชนิดนี้ไว้ในปริมาณมาก ซึ่งการที่มีน้ำมันในระบบปริมาณมากก็อาจทำให้มีน้ำมันปนเปื้อนเข้าไปในกระบวนการบีบอัดอากาศได้ แม้ว่าจะมีตัวกรองท้ายกระบวนการอย่างตัวกรองน้ำมัน (oil filter) และตัวแยกน้ำมัน (oil separator) ก็ตาม นอกจากนี้น้ำมันแบบมาตรฐาน
ยังเกิดปฏิกิริยาทางเคมีมากกว่าน้ำมันสังเคราะห์อย่างเห็นได้ชัด สังเกตได้จากการที่ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จะไม่อิ่มตัว 100% เมื่อเจอกับก๊าซไฮโดรเจน ซึ่งหมายความว่าน้ำมันจะทำปฏิกิริยากับสารอื่นได้เร็วขึ้นและสามารถจับตัวเป็นก้อนได้ ทำให้อายุการใช้งานของน้ำมันสั้นลง ซึ่งรวมไปถึงอายุการใช้งานของตัวกรองน้ำมัน (oil filter) และตัวแยกน้ำมัน (oil separator) ด้วยเราขอแนะนำให้คุณใช้น้ำมันประเภทนี้กับเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมที่ไม่ได้ใช้งานอย่างต่อเนื่องหรือการใช้งานเองในครัวเรือนที่มีการใช้งานขนาดเล็ก มีกำลังผลิตไม่มากนัก
2. น้ำมันสังเคราะห์ (Synthetic Compressor Oil)
ไหนคุณลองทายสิ ว่าน้ำมันสังเคราะห์ (Synthetic Compressor Oil) ผลิตมาจากอะไร? คุณสามารถเดาได้นะ! น้ำมันสังเคราะห์คือน้ำมันที่สังเคราะห์ขึ้นด้วยกระบวนการทางเคมี เพื่อให้มีคุณสมบัติพิเศษกว่าน้ำมันโดยทั่วไป เช่น ความคงทนต่อการทำปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ ไม่ระเหยได้ง่าย น้ำมันประเภทนี้เป็นผลิตภัณฑ์พรีเมี่ยมคุณภาพสูงซึ่งมีอายุการใช้งานยาวนาน ทำให้สามารถใช้งานได้นานกว่าน้ำมันคอมเพรสเซอร์แบบมาตรฐาน (Standard Compressor Oil) มากขึ้นถึง 50% นอกจากนี้น้ำมันสังเคราะห์ยังช่วยยืดอายุการใช้งานของเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม (air compressor) ของคุณให้มีการใช้ในอัตราที่ช้าลง เมื่อมีการใช้งานช้าลง ก็ส่งผลให้ใช้น้ำมันน้อยลง เนื่องจากมีคุณสมบัติเย็นกว่าน้ำมันทั่วไป จึงช่วยลดการสะสมของสิ่งปนเปื้อนต่างๆ ที่อาจส่งผลเสียต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมได้ ข้อดีของน้ำมันสังเคราะห์คือไม่มีกำมะถันหรือสารเติมแต่งจึงช่วยป้องกันการสะสมที่วาล์ว
ข้อควรระวังเกี่ยวกับการใช้น้ำมันเอนกประสงค์ (Universal Compressor Oils)
ผู้ผลิตเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมบางรายมักจะแนะนำให้ผู้ใช้งานระบบอัดอากาศใช้น้ำมันตัวหนึ่ง ซึ่งเป็นชนิดที่สามารถใช้งานได้เอนกประสงค์ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องอัดอัดอากาศหรือปั๊มลมแบบลูกสูบ (piston compressor) หรือแบบสกรู (screw compressor) อย่างไรก็ตามเครื่องอัดอากาศแต่ละชนิดก็มีข้อกำหนดที่แตกต่างกันออกไปซึ่งหมายความว่าน้ำมันเอนกประสงค์และน้ำมันทางเลือกหนึ่งไม่สามารถุตอบโจทย์เครื่องอัดอากาศและมอบประสิทธิภาพสูงสุดได้เสมอไป เพราะเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมแต่ละรุ่นย่อมมีการออกแบบมาเพื่อรองรับน้ำมันที่แตกต่างกัน หากเราใช้น้ำมันถูกประเภท ผลที่ได้คือประสิทธิภาพการทำงานที่เพิ่มขึ้นและยังช่วยยืดอายุการใช้งานอีกด้วย
อะไรเป็นปัจจัยที่กำหนดอายุการใช้งานของน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Compressor oil) ?
การใช้น้ำมันหล่อลื่นในระบบอัดอากาศเราจะรู้ได้อย่างไรว่าควรเปลี่ยนเมื่อไร? ปัจจัยที่กำหนดอายุการใช้งานของน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Compressor oil) คือการใช้งานของระบบอัดอากาศ ไม่ใช่ขนาดของถังเก็บน้ำมัน (oil reservoir) แต่เป็นความร้อน (Heat) ที่จะบอกเราได้ว่าน้ำมันจะยังใช้งานได้อีกนานแค่ไหน ยิ่งความร้อนในกระบวนการบีบอัดอากาศสูงมากเท่าไหร่ น้ำมันคอมเพรสเซอร์ที่ใช้หล่อลื่นก็จะยิ่งมีอายุการใช้งานสั้นลงเท่านั้น ทำให้คุณจำเป็นต้องใช้ถังเก็บน้ำมันที่มีขนาดใหญ่ขึ้น อีกหนึ่งปัจจัยที่พบคือมีน้ำมันส่วนเกินไหลผ่าน rotor ซึ่งเกิดจากช่องว่างที่มีขนาดกว้างผิดปกติ ตามหลักแล้วผู้ใช้งานระบบอัดอากาศควรพิจารณาถึงต้นทุนทั้งหมดในการเปลี่ยนน้ำมันว่าควรเปลี่ยนเมื่อไรจึงจะคุ้มค่า ทั้งนี้ควรดูชั่วโมงการทำงานของเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมด้วยว่าใช้งานมาเป็นระยะเวลากี่ชั่วโมงแล้ว และควรพึงระวังไม่ให้อายุการใช้งานของน้ำมัน (oil life expectancy) ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยทั่วไปในอุตสาหกรรมมากนัก
หากต้องการทราบอายุขัยเฉลี่ยของน้ำมัน ระยะเวลาที่เหมาะในการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันและความจุน้ำมันของเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมแต่ละรุ่น สามารถดูได้จากคู่มือการใช้งานของเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมจากผู้ผลิต มีข้อสงสยเกี่ยวกับน้ำมันหล่อลื่นที่ใช้ในระบบอัดอากาศ (Compressor oil) หรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญของแอตลาส คอปโก้ได้โดยตรงที่ Official Line@: atlascopcothailand
น้ำมันหล่อลื่นปั๊มลมที่ดีคือน้ำมันที่ . . . ?
