เราจะพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพลมอัดในระบบอัดอากาศของคุณได้อย่างไร?

อ้างอิงจากสถาบันอัดอากาศและก๊าซ (Compressed Air and Gas Institute หรือ CAGI) พบว่าหากเราดูแลรักษาระบบอัดอากาศ (Compressed Air System) ได้ไม่ดีพอ อาจทำให้คุณสูญเสียค่าไฟจำนวนมากกว่า 3.2 พันล้านดอลลาร์โดยใช่เหตุ เนื่องจากค่าใช้จ่ายด้านพลังงานที่เราใช้ไปโดยปกตินั้นสูงกว่าราคาที่เราซื้อเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมหลายเท่า ดังนั้นการเพิ่มประสิทธิภาพเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมก็จะช่วยให้คุณประหยัดเงินได้นั่นเอง นอกจากนี้ยังเป็นการช่วยยืดอายุการใช้งานให้กับระบบอัดอากาศของคุณอีกด้วย  สิ่งสำคัญหากคุณจะติดตั้งไส้กรอง (filters) และเครื่องระบายความร้อน (aftercoolers) ใหม่ คือคุณต้องเข้าใจระบบการทำงานของปั๊มลมแต่ละชนิดด้วย  

ของแข็ง ของเหลวและก๊าซ ล้วนส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงานของระบบอัดอากาศ โดยปัญหาที่พบบ่อยนั้นมักเกิดจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก ความชื้นสะสมรวมถึงสิ่งปนเปื้อนจากสารหล่อลื่น

ฝุ่นและสสารของแข็งขนาดเล็กคือสิ่งที่ลอยปะปนอยู่ในอากาศที่เราหายใจ แม้ว่าสิ่งนี้จะไม่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทั่วไปมากนัก แต่ฝุ่นและสสารขนาดเล็กเหล่านี้สามารถส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการทำงานระบบอัดอากาศ ทำให้เครื่องอัดอากาศผลิตลมอัดได้ไม่เพียงพอกับความต้องการ  การที่เราจะมองเห็นฝุ่นหรือสสารเหล่านี้นั้นไม่ใช่เรื่องง่าย โดยปกติแล้วขนาดของอนุภาคที่สายตาคนเราสามารถมองเห็นได้อยู่จะที่ประมาณ 40 ไมครอนหรือใหญ่กว่าเท่านั้น ตัวอย่างที่ทำให้เห็นภาพชัดขึ้น เช่น ขนาดเส้นผมของมนุษย์เรามีขนาดประมาณ 50-70 ไมครอน  ในขณะที่ฝุ่นละอองที่ส่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพลมอัดนั้นมีขนาดเล็กเพียง 3 ไมครอนเท่านั้น แม้แต่ฝุ่นที่มีขนาดเล็กเพียง 1/10 ของไมครอนก็อาจส่งผลเสียต่อระบบอัดอากาศได้ ความเสี่ยงของฝุ่นละอองในระบบอัดอากาศจะเพิ่มขึ้นตามสถานที่และการใช้งาน ตัวอย่างเช่น โรงเวิร์คชอปงานไม้หรือโรงงานผลิตเฟอร์นิเจอร์ไม้ที่ผลิตขี้เลื่อยออกมาจำนวนมาก โดยขี้เลื่อยเหล่านี้เป็นอนุภาคขนาดเล็กที่เป็นอันตรายต่อระบบอัดอากาศ ฝุ่นละอองส่วนใหญ่จะสร้างความเสียหายที่จุดสุดท้ายในระบบอัดอากาศ หากเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมมีฝุ่นปริมาณมาก ทำให้จำเป็นต้องใช้น้ำมันหล่อลื่นมากกว่าปกติ ซึ่งไม่เพียงสิ้นเปลืองเท่านั้น แต่อาจทำให้มีปริมาณน้ำมันในระบบอัดอากาศมากเกินไป

ความชื้นภายในระบบอัดอากาศเป็นสาเหตุหนึ่งที่พบได้บ่อย โดยความชื้นนั้นสามารถทำลายท่อและทำลายประสิทธิภาพของระบบอัดอากาศได้  ขณะที่เครื่องอัดอากาศผลิตอากาศร้อน (ซึ่งเก็บสะสมความชื้นไว้จำนวนมาก) อากาศจะเคลื่อนตัวออกจากเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมจะเริ่มเย็นลงและเกิดการสะสมความชื้น ซึ่งอาจทำให้เกิดสนิมบนท่อได้ สนิมเหล่านี้ทำให้ระบบการทำงานของเครื่องอัดอากาศเสียหายและทำให้เครื่องพังได้ในที่สุด แม้จะไม่เกิดสนิม แต่ความชื้นก็ส่งผลต่อประสิทธิภาพของระบบอัดอากาศของคุณ ทำให้คุณต้องจ่ายค่าบำรุงรักษาเพิ่มขึ้น

ระบบอัดอากาศบางระบบต้องการน้ำมันหล่อลื่นเพื่อให้ระบบทำงานได้อย่างราบรื่น เราจึงต้องเลือกใช้น้ำมันหล่อลื่นให้เหมาะสมกับการใช้งาน  เนื่องจากการใช้น้ำมันหล่อลื่นมากเกินไป (หรือน้อยเกินไป) อาจทำให้ระบบอัดอากาศของคุณเกิดความเสียหายได้ การใช้น้ำมันหล่อลื่นคุณภาพต่ำอาจทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของระบบอัดอากาศลดลง ซึ่งในกระบวนการทางเคมีความบริสุทธิ์ถือเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากการปนเปื้อนของน้ำมันหล่อลื่นในระบบอัดอากาศถือเป็นสิ่งอันตรายต่อกระบวนการผลิตอาหารและวิทยาศาสตร์การอาหารตลอดจนอุตสาหกรรมที่ใช้สารเคมีอื่น ๆ  

แม้ว่าเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมที่มีราคาแพงจะมีการกล่าวอ้างว่ามีคุณสมบัติที่ช่วยประหยัดพลังงานได้มากกว่า แต่หากมีการปนเปื้อนจากฝุ่นละอองความชื้นหรือการปนเปื้อนของน้ำมันหล่อลื่น ไม่ว่าจะเป็นเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมประเภทใดก็ตามล้วนเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายและผลิตลมอัดออกมาได้คุณภาพไม่ดีพอ หากระบบอัดอากาศของคุณไม่ได้รับการดูแลและบำรุงรักษาอย่างเหมาะสมแม้แต่เครื่องอัดอากาศที่ดีที่สุดก็มีความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายหากไม่ได้รับการบำรุงรักษาที่ถูกต้อง

แล้วคุณจะพัฒนาคุณภาพอากาศในระบบอัดอากาศของคุณได้อย่างไร?  สิ่งแรกที่คุณต้องทำก็คือการกำหนดระดับคุณภาพอากาศที่คุณต้องการที่เครื่องอัดอากาศ  เนื่องจากการใช้ตัวกรองและอุปกรณ์ทำลมแห้งมากเกินไปอาจส่งผลให้ต้นทุนด้านระบบอัดอากาศที่คุณคาดการณ์ไว้เกินงบได้และอีกสิ่งหนึ่งคือคุณต้องลดการทำงานที่ไม่จำเป็นของปั๊มลม เพียงสองวิธีง่ายๆ คุณก็สามารถพัฒนาคุณภาพอากาศในระบบอัดอากาศได้

คำแนะนำสี่ขั้นตอนนี้จัดทำขึ้นโดยกระทรวงพลังงาน ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยคุณภาพของอากาศอัดแบ่งออกเป็นสี่ระดับ ดังนี้ 

1. Plant Air: อากาศอัดที่ใช้สำหรับอุปกรณ์และเครื่องมือในอุตสาหกรรมการผลิต 

2. Instrument Air: การใช้งานใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมสภาพอากาศ  การทำงานในห้องปฏิบัติการ การพ่นสี (Spray painting) และเคลือบผง (powder coating) 

3. Process Air: ระบบอัดอากาศที่ใช้ในอุตสาหกรรมอาหารและยา  ตลอดจนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์  

4. Breathing Air: อากาศอัดระดับนี้ถือเป็นอากาศที่มีคุณภาพสูงสุด เป็นระบบอากาศที่ใช้สำหรับเครื่องช่วยหายใจ  การเติมอากาศในถังดำน้ำ  อากาศในโรงพยาบาล  เป็นต้น 

ISO Class 0 เป็นการแสดงถึงมาตรฐานคุณภาพระดับสูงสุด  เราสามารถดูตารางคู่มือการใช้งานตัวกรองอากาศ (Air filters) และอุปกรณ์อื่น ๆ ได้ที่ Air-compressor-guide.com โดยตารางนี้แบ่งการจัดอันดับของอนุภาคและสารปนเปื้อนอื่น ๆ ออกเป็นของแข็ง ของเหลวและก๊าซ  ซึ่งเหมาะอย่างยิ่งในการเลือกใช้ฟิลเตอร์ให้เหมาะกับความต้องการเฉพาะของคุณ

เป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่เราจะเลือกใช้เครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมให้เหมาะกับการใช้งานตามวัตถุประสงค์และระดับคุณภาพอากาศ  เนื่องจากจะช่วยให้คุณเลือกไส้กรองได้ถูกต้องและเหมาะสมกับเครื่องอัดอากาศ  ทำให้คุณสามารถใช้อุปกรณ์ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

หากคุณบำรุงรักษาระบบอัดอากาศของคุณเป็นประจำจะทำให้ระบบทำงานได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดในการเลือกไส้กรองในเครื่องอัดอากาศคือการเข้าใจความต้องการของเครื่องอัดอากาศแต่ละประเภทและเลือกใช้อุปกรณ์ให้ถูกต้องเหมาะสม  หากคุณจัดการระบบอากาศอัดอย่างถูกต้องจะช่วยให้ประหยัดพลังงาน ลดการบำรุงรักษา ลดเวลาสึกหรอ และเพื่มคุณภาพของผลิตภัณฑ์