การเลือกปั๊มลม (air compressor) สำหรับงานพ่นทราย (sandblasting)

การพ่นทราย (Sandblasting/Abrasive Blasting) คือ กระบวนการขัดผิวชิ้นงานด้วยเครื่องพ่นทราย โดยการเอาทรายใส่ถังแรงดันลม (Pressure Blast) โดยมีแรงดันลมจากปั๊มลมหรือเครื่องอัดอากาศ (air compressor) เป็นแรงขับเคลื่อนทรายให้ไปกระทบผิวของชิ้นงาน ทำให้ขัดผิวได้รวดเร็ว เข้าถึงทุกซอกทุกมุม ดีกว่าการขัดด้วยมือ ซึ่งคุณสามารถเลือกให้ผิวของชิ้นงานหยาบหรือละเอียดได้ตามต้องการโดยการเลือกขนาดของเม็ดทรายที่ใช้  การพ่นทรายจะให้ผิวด้านเท่านั้น ไม่สามารถขัดให้เงาใสได้

งานพ่นทรายนี้สามารถทำได้หลากหลายอุตสาหกรรมไม่ว่าจะเป็น โลหะ  อโลหะ งานทันตกรรม  ไม้  คอนกรีต หินอ่อน ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้คือจะทำให้ หน้าพื้นผิวสะอาด ละเอียด เช่น เครื่องประดับ ไปจนถึง พ่นโครงสร้าง พ่นลอกสนิม รถ เรือ เป็นต้น นอกจากจะทำให้ผิวเหล็กสะอาดปราศจากสนิมแล้ว ยังช่วยเพิ่มพื้นที่ในการยึดเกาะของสีรองพื้นกันสนิมกับผิวเหล็กให้ดียิ่งขึ้น เพื่อทำให้โครงสร้างเหล็ก มีอายุการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้น  ที่สำคัญคือเป็นการทุ่นแรง ทุ่นเวลา จากการที่ต้องมานั่งปัด ขัด ด้วยกระดาษทราย หรือ แปรง มากมายที่ใช้เวลาเป็นวันหรือหลายๆ ชั่วโมง ก็ลดระยะเวลาเหลือเพียงไม่กี่นาที 

เนื่องจากลมอัดถือเป็นหัวใจสำคัญของการพ่นทราย ดังนั้นการเลือกปั๊มลมหรือเครื่องอัดอากาศ (air compressor) จึงถือเป็นสิ่งสำคัญ มาดูกันค่ะว่าเราควรเลือกแบบใด

• อัตราการไหลของลม (Flow) ถือว่ามีความสำคัญอย่างมาก เนื่องจากการจะพ่นทรายได้เร็วหรือช้าจะขึ้นอยู่กับกำลังลมจากปั๊มลมเป็นปัจจัยหลักค่ะ เครื่องอัดอากาศหรือปั้มลมแบบลูกสูบ (Piston air compressor) หรือแบบโรตารี่ (Rotary air compressor) เป็นปั๊มลมที่ไม่เหมาะกับงานพ่นทรายเพราะถังลมเล็ก ทำให้ลมตก (pressure) จึงใช้เวลาในการพ่นทรายนานเพราะลมหมดบ่อย ไม่สามารถพ่นทรายหยาบมาก ๆ ได้เพราะแรงดันไม่พอ ดังนั้นปั้มลมที่เหมาะกับงานพ่นทรายควรมีกำลังต่ำตั้งแต่ 2 แรงม้าหรือน้อยกว่า 120 psi  

• เนื่องจากการพ่นทรายต้องใช้อากาศในการขับเคลื่อนกระบวนการ จึงจำเป็นต้องใช้ปั๊มลมหรือเครื่องอัดอากาศ (air compresor ) ขนาดใหญ่ที่สามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่องอย่าง เครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลมแบบสกรู (Screw Air compressor)

• อุปกรณ์ที่ใช้ในงานพ่นทรายอาจจะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับ CFM (Cubic foot per minute: หน่วยวัดสำหรับบอกปริมาตรการไหลหรืออัตราการไหล) ขนาดของหัวพ่นแต่ละขนาดก็ใช้แรงดันไม่เท่ากัน สามารถดูขนาดและแรงดันได้จากตารางด้านล่าง

• งานพ่นทรายส่วนมากจะมีการระบุ CFM ไว้ว่าควรใช้ลมแรงดันเท่าไร แต่บางครั้งก็ไม่ได้ระบุ หากไม่ระบุความต้องการ ผู้ใช้จะต้องอิงจากขนาดหัวฉีดเป็นหลัก

• ข้อควรระวังคือเมื่อใช้งานมาเป็นระยะเวลานาน ตัวหัวฉีดที่ใช้พ่นทราย (orifice) จะเสื่อมสภาพ ทำให้ต้องใช้ลมมากกว่าปกติ

การติดตั้งอุปกรณ์: ตามหลักการแล้ว ไม่ควรติดตั้งเครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม (air compressor) ในสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่นมาก การนำปั๊มลมหรือเครื่องอัดอากาศ (air compressor) มาใช้ในงานพ่นทรายสามารถเพิ่มปริมาณฝุ่นในอากาศได้ เพื่อเป็นการป้องกันเครื่องอัดอากาศของคุณเสียหาย คุณจึงควรติดตั้งไส้กรองแบบพิเศษเพิ่มด้วย