26 października 2023
Dotychczas w wyścigach samochodów klasy turystycznej uczestniczyły pojazdy z silnikiem spalinowym. Ale w 2024 roku to się zmieni, ponieważ Scandinavian Touring Car Championship (STCC) stanie się pierwszą na świecie krajową serią wyścigów, w której konkurować będą samochody elektryczne. Kluczowe w tym przełomowym przedsięwzięciu będą akumulatorowe systemy magazynowania energii Atlas Copco ZBC, które posłużą do ładowania samochodów.
Skandynawia jest dobrze znana ze swoich działań na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Kraje tego regionu wprowadziły surowe przepisy w celu ograniczania emisji, zwłaszcza w centrach miast. Dzięki wprowadzeniu do STCC samochodów całkowicie elektrycznych wyścigi staną się mniej uciążliwe dla środowiska i będą mogły odbywać się w miastach. To ekscytująca perspektywa dla tego sportu i widzów.
Na całym świecie trwa transformacja energetyczna na dużą skalę, a zastępowanie paliw kopalnych energią elektryczną zaobserwować można także w sportach motorowych. Jednak wyścigi elektrycznych samochodów klasy turystycznej zupełnie nie przypominają jazdy zwykłymi samochodami z napędem elektrycznym. Głównym wyzwaniem związanym z elektryfikacją STCC był brak gotowej koncepcji. Potrzeba było nowych samochodów i nowych sposobów na zapewnienie im prądu, a także zaufanych partnerów, którzy mogliby pomóc nam spełnić marzenie.
Atlas Copco ma bogate tradycje związane z efektywnymi i niezawodnymi źródłami zasilania i słynie na całym świecie ze swojej wiedzy specjalistycznej w zakresie zaawansowanych rozwiązań energetycznych. Organizatorzy STCC znali nasze nowatorskie systemy magazynowania energii i poprosili nas o pomoc. Ambitny projekt polegał na opracowaniu mobilnych modułów dostarczających energię do ładowania nowych samochodów wyścigowych, aby całkowicie zrezygnować z paliwa i ograniczyć negatywny wpływ na środowisko.
Przechodzenie na energię elektryczną
W przypadku wyścigów samochodów elektrycznych bardzo ważne jest źródło energii pozwalające na szybkie i sprawne ładowanie akumulatorów, a jednocześnie zapewniające zgodność z przepisami w zakresie emisji spalin.
„Chcieliśmy, aby nowe rozwiązanie było jak najbardziej zrównoważone, dlatego postanowiliśmy użyć generatorów akumulatorowych zamiast urządzeń z silnikiem wysokoprężnym” — wyjaśnia Micke Bern. „System zasilania elektrycznego musiał być w stanie korzystać z energii pochodzącej z różnych źródeł, m.in. odnawialnych, i dostarczać samochodom wyścigowym wystarczającą ilość prądu”.
„Organizatorzy STCC brali pod uwagę różne rozwiązania, ale zwyciężyła propozycja Atlas Copco, która okazała się najlepsza zarówno pod względem pojemności akumulatorów, jak i mobilności” — stwierdza Torbjörn Håkansson, właściciel i dyrektor generalny przedsiębiorstwa SMT Sweden, regionalnego dystrybutora produktów Atlas Copco.
Podczas wyścigu samochody zużywają dużo prądu, dlatego magazyny musiały być w stanie poradzić sobie z ogromnymi ilościami energii trafiającej do akumulatorów i przesyłanej dalej do ładowarki.
„Bardzo zależało nam na odpowiedniej pojemności akumulatorów” — mówi Micke Bern. „Samochody mają akumulatory 45 kWh 800 V, a podczas każdej sesji zużywanych jest około 360 kWh. Zazwyczaj odbywają się dwie sesje dziennie i cztery sesje w ramach zwykłych wyścigów weekendowych. W przypadku imprez miejskich, w których wyścigi odbywają się w trybie „head-to-head”, format jest nieco inny, dlatego zużycie energii jest mniejsze. Jednak w obszarach metropolitalnych szczególnie istotne jest unikanie emisji gazów cieplarnianych podczas imprez”.
Konieczne było również, aby systemy magazynowania energii można było łatwo przemieszczać między miejscami wyścigów i aby były one gotowe do użycia natychmiast po dotarciu na miejsce.
Prowadzenie w wyścigu dzięki właściwemu rozwiązaniu
Systemy magazynowania energii ZBC wyróżniają się wysoką efektywnością w zastosowaniach wymagających znacznego przepływu energii elektrycznej. Wyposażone są w innowacyjne akumulatory litowo-jonowe o dużej gęstości energii. Mogą zapewnić ponad 12 godzin zasilania po jednym ładowaniu, a do ich naładowania potrzeba zaledwie 3 godzin (w zależności od zastosowania). Ponadto zastosowanie w akumulatorach zaawansowanych technologii sprawia, że są one mniejsze i lżejsze w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami, a dzięki temu wysoce mobilne. Tak więc można je łatwo przemieszczać między miejscami wyścigów.
Poza tym podczas pracy w trybie autonomicznym te ekologiczne systemy magazynowania energii nie emitują zanieczyszczeń (co ma kluczowe znaczenie w przypadku zastosowań w centrach miast), a jednocześnie niezawodnie dostarczają potrzebną energię i zapewniają znaczne oszczędności.
Ściśle współpracowaliśmy z organizatorami STCC, aby dobrze poznać ich wymagania, i zasugerowaliśmy użycie modelu ZBC 250-575, który ma moc znamionową 250 kVA i pojemność 575 kWh, a przy tym jest łatwy w obsłudze i instalacji. Stworzyliśmy mobilną stację energetyczną, umieszczając dwa moduły na przyczepie i dopasowując parametry techniczne do potrzeb procesu ładowania samochodów wyścigowych.
Dowód na wyższość technologiczną
W 2023 roku odbyło się wiele imprez pokazowych, podczas których organizatorzy STCC prezentowali nowe samochody i sprawdzali wdrażane technologie. Do ładowania elektrycznych samochodów wyścigowych biorących udział w tych imprezach używane były dwie mobilne stacje energetyczne, każda wyposażona w dwa systemy magazynowania energii ZBC 250-575. Ostatnia impreza odbyła się podczas tegorocznego finału STCC w Mantorp. Ponad 11 000 uczestników poznało tam nowy pojazd CUPRA Born i samochód Tesla Model 3.
„Gruntownie przetestowaliśmy nowe rozwiązanie i wiemy, że działa bardzo dobrze” — wyjaśnia Torbjörn Håkansson. „Dodatkową korzyścią dla STCC jest możliwość użycia systemów ZBC do ładowania pojazdów transportowych wykorzystywanych przy organizacji wyścigów”.
Ekscytująca przyszłość
Sezon 2024 będzie mniej uciążliwy dla środowiska, a dodatkowo fani sportów motorowych mogą liczyć na większe emocje. Samochody z napędem na tylne koła mają moc ponad 500 KM i powstają z wykorzystaniem tych samych części. Ich aerodynamika sprzyja ściganiu się blisko siebie, a w związku z całkowitym brakiem systemów wspomagających, takich jak ABS lub kontrola stabilności, jeszcze ważniejsze są umiejętności kierowcy.
„Bez wiedzy i doświadczenia Atlas Copco nie moglibyśmy zorganizować wyścigów samochodów elektrycznych, a tym samym otworzyć nowego rozdziału w historii” — mówi Micke Bern. „Dzięki technologii Atlas Copco nowe mistrzostwa stały się rzeczywistością, a przyszłość wyścigów aut elektrycznych klasy turystycznej wygląda obiecująco. Nasza inicjatywa spotkała się również z ogromnym zainteresowaniem na całym świecie”.
„Współpraca z STCC w ramach tego pionierskiego projektu była dla nas przyjemnością. Jesteśmy dumni, że mogliśmy pomóc w osiągnięciu założonych celów” — podsumowuje Frederick Alund. „Nie możemy się już doczekać pierwszego wyścigu w Göteborgu. Będziemy w napięciu śledzić cały sezon 2024”.